Oefentherapie: Afleren kan niet, aanleren wel!

Oefentherapie Cesar en Mensendieck richten zich op het veranderen van het houding- en bewegingsgedrag  van mensen. Veel lichamelijk klachten op het gebied van spieren en gewrichten ontstaan of verergeren doordat mensen zich onbewust bepaalde verkeerde houdingen en bewegingen eigen hebben gemaakt.

Verkeerde houdingen en bewegingen ontstaan niet van de een op de andere dag. De klachten soms echter wel! Dit is iets wat mensen moeilijk kunnen begrijpen. Ze doen hun werk soms al 20 jaar lang, en hadden nog nooit klachten, en waarom nu in eens dan wel? 
Een goede vergelijking is misschien het bekende stukje ijzerdraad. Buig je dit 1 keer dubbel gebeurt er niets, door dit zelfde stukje ijzerdraad een heleboel keren op en neer te buigen komt er een punt waarop het breekt. Zo zou je dit ook kunnen zien met het menselijk lichaam. Een verkeerde bukbeweging leidt niet meteen tot een hernia of een acute spitaanval. Maar door jaren achter elkaar verkeerd te bukken komt er een keer het moment dat de rug, net zoals het ijzerdraadje, het begeeft.
Dit voorbeeld maakt voor veel mensen wel duidelijk waarom ze klachten hebben kunnen krijgen, maar belangrijker is natuurlijk de vraag hoe ze van hun klachten af kunnen komen. 


Ik fitness al 2 keer per week...
Wanneer mensen naar Oefentherapie worden verwezen door de huisarts of specialist, hebben 9 van de 10 mensen er geen vertrouwen in dat dit de oplossing zou kunnen zijn voor hun klacht. "Ik fitness al 2 keer per week, dus mijn spieren moeten toch sterk genoeg zijn?" Inderdaad, de spierkracht zou voldoende moeten zijn, maar blijkbaar heeft die de klacht niet kunnen voorkomen. "Op mijn werk is alles al aangepast, mijn bureau staat op hoogte, mijn stoel is afgesteld op mijn lichaam, hoe kan het dan dat ik toch klachten heb gekregen?"
Het antwoord op deze, en meer vergelijkbare vragen, is dat er blijkbaar toch, naast alle externe factoren, ook nog iets is wat een veel belangrijkere rol speelt bij het ontstaan van klachten en dat is de manier waarop iemand beweegt. In een perfect afgestelde bureaustoel kan iemand nog een totaal verkeerde zithouding hebben. Iemand met sterke rug-  buik- beenspieren, kan nog verkeerd bukken om iets van de grond te rapen.


Verkeerde, voor het lichaam dus ongezonde, houdingen en bewegingen kunnen op den duur leiden tot klachten. Het is dus belangrijk om daar iets mee te gaan doen. En daar zit de kracht van de Oefentherapie Cesar en Mensendieck. Bij Oefentherapie draait het zeker niet alleen om het versterken van spieren of het beweeglijker maken van gewrichten. Het belangrijkste doel is dat vooral dagelijkse houdingen en bewegingen veranderen. Het staan, lopen, bukken, zitten, armbewegingen, het omkijken, etc.


Dat leer ik toch nooit meer af! 
En dan komt natuurlijk de vraag hóe verander je dat dan? Een van de meest gehoorde opmerkingen van patiënten tijdens de behandelingen is "Ik sta en loop al mijn hele leven zo, dat krijg ik toch niet meer afgeleerd!" Misschien vreemd om te horen, maar inderdaad dat krijg je niet afgeleerd. Stel je voor dat je te horen zou krijgen dat je bijvoorbeeld zwemmen af zou moeten leren, of fietsen af zou moeten leren. Dit zijn bewegingen die je je eigen hebt gemaakt. Hoe zou je die af moeten leren? De enige mogelijkheid is dat je het niet meer doet. Maar je kunt het dan nog steeds wel!

Aanleren in plaats van afleren.

Waar Oefentherapie Cesar en Mensendieck zich op richten is niet om mensen dingen af te  leren omdat dit gewoonweg niet mogelijk is, maar om andere manieren van staan, bukken, lopen etc. áán te leren. En dat kan namelijk wel! Iedereen is in staat om nieuwe bewegingen te leren. Ook al ben je 20 40 of 80 jaar. Mensen hebben de mogelijkheid om andere bewegingen eigen te maken. Er zijn mensen op leeftijd die leren zwemmen, of bij een dansgroepje gaan. Ook hier worden bewegingen geoefend en worden deze bewegingen opgeslagen in je hersenen. Zo kan dat ook met eenvoudige dagelijkse bewegingen zoals het lopen, het bukken, het staan. Je leert de beweging, en door het herhalen (oefenen) van deze bewegingen zorg je ervoor dat je ze eigen maakt. En dat je er gebruik van kunt maken in het dagelijks leven. En wanneer mensen dan zeggen dat ze zichzelf  nog vaak betrappen op bijvoorbeeld  'weer verkeerd zitten' is dit juist een heel positief teken! Want op dat moment is iemand in staat om dit te herstellen, goed te gaan zitten, de nieuw geleerde zithouding te gaan gebruiken. Voor die tijd bleef iemand gewoon zitten in zijn verkeerde houding.  

"Meer dan alleen maar schouders naar achteren"
Oefentherapie geeft mogelijkheden om houdingen en bewegingen te kunnen veranderen, leert mensen hóe ze dit kunnen doen. Het aanleren van andere houdingen en bewegingen houdt ook veel meer in dan alleen maar "schouders naar achteren trekken en buik inhouden" (wat overigens niet eens goed is),  wil dit effect gaan krijgen. Iemand staat, loopt vervolgens naar een stoel, gaat achter het bureau zitten, pakt de telefoon op, staat weer op om iets uit een kast te pakken, gaat na het werk in de auto zitten, om vervolgens thuis in de tuin te gaan werken. Verandering in het totale bewegingspatroon  van mensen is belangrijk om effect op klachten te krijgen. En daarin zit de kracht van Oefentherapie Cesar en Mensendieck, niet in de kracht van de rug- en buikspieren!


Juni 2012, René Adam.